İspanya’nın güneyindeki sanayi kenti Cádiz’de metal işçileri pazartesi gününden beri süresiz grevde.

Sendika greve Cádiz eyaletinde metal fabrikalarında çalışan 30 bin işçiden 25 bini katıldığını bildiriyor. Süresiz olarak greve başlayan işçilerin en temel talebi, 2021 yılında yürürlüğe giren ve ücret artışlarını sınırlayan toplu sözleşmenin yenilenmesi, ücret artışlarının enflasyona endekslenmesi.

İşçilerin sadece daha fazla ücret talebi için değil, doğrudan çalışma koşullarını ve işçi sağlığını da hedef alan bir mücadele veriyor. Geçici istihdamın yaygınlaştığı sektörde iş güvencesi talep ediyorlar. “Sürekli olmayan daimi” sözleşme uygulamasına son verilmesi, hastalık izni haklarının genişletilmesi, yıllar önce kaldırılan toksik çalışma priminin tüm çalışanlara yeniden verilmesi talepler arasında yer alıyor. Bu prim yalnızca 2014 öncesi işe girenlere veriliyor, bu da aynı iş yerinde çalışan işçiler arasında eşitsizliğe neden oluyor.

Talepler arasında taşeronlaşmanın kaldırılması, fazla mesai uygulamalarının denetlenmesi de bulunuyor. İşçiler patronların belirli üretim yoğunluklarında çalışan işçilerin yüzde 20 daha fazla çalışmasını öngören bir yasayı reddediyorlar. Şimdiye kadar toplu sözleşme, bu tür geçici çalışma süresi artışını yüzde 10 ile sınırlıyordu.

Cádiz'deki metal işçilerinin şu anda mücadele ettiği toplu sözleşme, özerk Endülüs bölgesiyle sınırlı bölgesel bir anlaşmadır. Cádiz'de metal işçileri en son 2021 yılında ülke çapında ses getiren bir greve gitmişlerdi. İçişleri Bakanlığı o dönemde grevi sert bir baskı uygulayarak bitirmeye çalışmış, polis, zırhlı araçlar da dahil olmak üzere her türlü saldırıyı devreye sokmuştu. Çok sayıda gösterici “ağızlık yasası” olarak bilinen yasalarca tutuklanmış, para cezalarına çarptırılmıştı. Bu süreçte sendika ile patronların vardığı anlaşma işçileri tatmin etmemişti. Bu süreden bu yana işçiler ücret kayıpları yaşıyor. Bugün yaşanan grevin, 2021 yılındaki grevin bir devamı olduğu ifade ediliyor.

Metal işçilerinden iki gün grev

Metal işçileri ilk önce salı ve çarşamba günleri greve gitti. Grev, ülkenin büyük sendikal federasyonları sola eğilimli İşçi Komisyonları (CCOO) ve sosyal demokratlara yakınlığı ile bilinen Genel İşçi Sendikası (UGT) tarafından örgütlenmişti. Grev nedeniyle 3 bin 500’den fazla iş yerinde üretim durdu.

İşçiler bu süreçte yolları trafiğe kapatarak, lastiklerle barikatlar kurarak, stantlar açarak, nöbet tutarak patronları yeni bir toplu sözleşme için masaya oturtmayı amaçlıyorlar. Metal işçileri Cádiz ile Sevila arasındaki tren trafiğini de durdurdu.

Polis greve giderek eylem yapan işçilere göz yaşartıcı gaz kullanarak saldırdı. Çok sayıda işçi defalarca gözaltına alındı. Bu baskı ve şiddet işçileri mücadelen alıkoymadı. Metal işçileri Metal İşverenleri Birliği Femca arasında uzlaşma sağlanamaması durumunda Pazartesi gününden itibaren süresiz greve çıkacaklarını duyurmuşlardı, öyle de oldu.

İşçiler Çarşamba günü, eyaletin başkenti Cádiz'de bir eylem düzenledi ve Metal İşverenleri Birliği Femca'nın merkezine yürüdü. Eyleme 4 bin kişi katıldı. İşçiler yaptıkları konuşma ve taşıdıkları düvizlerle Cádiz'deki UGT sendikasının başkanı Antonio Montoro'nun da istifasını da talep ettiler. İktidar partisi Sosyal Demokratlara yakın olan UGT sendikası pazartesi günü grevi sona erdirmek için geçici bir anlaşma imzalamıştı. İmzalanan bu anlaşmaya göre 25 yaşın altındaki yeni işçiler normal maaşlarının sadece yüzde 75'ini alacaklardı. Ayrıca, işe girdikten sonra yedi yıl boyunca maaş zammı almayacaklardı. Bu da sendikaya karşı işçilerin öfkesine neden oldu.

Metal işçilerine sınıf kardeşlerinden destek

Grevci işçilere destek Galisya'nın Ferrol kentindeki işçilerden geldi. Ferrol'da savunma şirketi Navantia'nın bir tersanesinde çalışan işçiler, anarşist sendika CGT ile birlikte, başlangıçta Cádiz'de onarılması planlanan İspanyol Donanması'na ait savaş gemisi “Numancia”nın kabulüne karşı çıkmaya karar verdiler. Junge Welt gazetesinin haberinde CGT sendikasının UGT'nin aksine, metal sektöründe kendi grev çağrısını sürdürüyor.

İspanya'da Haziran ayında metal fırtına

Murcia bölgesinde bulunan Cartagena kentinde metal işçiler 18 Haziran’dan bu yana süresiz grevde. Burada da işçiler barikatlar kuruyor, yolları kapatıyor ve son yıllarda satın alma gücünün kaybını telafi edecek bir toplu sözleşme talep ediyor. İşçiler Cuma günü aileleriyle birlikte bir gösteri planlıyor.

Cartagena'da sadece İspanyol devletine ait Navantia şirketinde yaklaşık 2 bin işçi çalışıyor. Grev nedeniyle Avrupa'da üretilen en modern denizaltılardan biri olan “S-80 Plus” sınıfı denizaltıların inşası ertelenmek zorunda kaldı.

Kantabria bölgesinde de metal işçileri daha iyi toplu sözleşme talep ederek 4 ve 5 Haziran'da greve gitti. 22 bin işçi greve katıldı. Grevden etkilenenler arasında Reinosa'daki çelik şirketi Sidenor, Ampuero'daki otomobil parçası üreticisi Teknia ve Santander'deki Global Steel Wire fabrikaları da bulunuyor. Grevciler bu yıl için yüzde 3,7'lik bir ücret artışı elde etti.

***

Cadiz'de düşük ücretler, güvencesiz istihdam ve sağlıksız çalışma koşullarına karşı süresiz greve giden metal işçilerinin bu grevi, İspanya'da son dönemde büyüyen işçi hareketi dalgasının önemli bir parçası olarak görülebilir.