“Katliam yasası” iptali reddi gerekçesi

Anayasa Mahkemesi (AYM) Hayvanları Koruma Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un iptal isteminin reddinin gerekçesini açıkladı.

  • Haber
  • |
  • Güncel
  • |
  • 01 Aralık 2025
  • saat-icon
  • 20:30

Anayasa Mahkemesi (AYM) Hayvanları Koruma Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un iptal isteminin reddinin gerekçesini açıkladı.

Gerekçede hayvan popülasyonunun artmasının insan yaşamını tehdit ettiği, hayvanların doğanın doğal parçası olmadığı ve bu nedenlerle “ötenazi/öldürme tedbiri”nin Anayasa’ya aykırı olmadığına hükmedildi.

Gerekçede şu ifadeler yer aldı:

“Hayvanlar, biyolojik bir varlık olsalar da hukuk düzenlerinde genel olarak bir hakkın öznesi olarak kabul edilmemişler, mülkiyet hakkının konusu bir eşya olarak değerlendirilmişlerdir. Bazı ülkelerde hayvanların kısmen hak öznesi olarak kabul edildiği uygulamalar görülmekle birlikte bu konuda geleneksel anlayışın değiştiğinin söylemesi mümkün değildir. Hayvanlar hukuki olarak eşya kategorisinde kabul edilse de biyolojik bir varlık olmaları, acı çekme, mutlu olma ve üzüntü duyma gibi birtakım hislere sahip olmaları sebebiyle diğer eşyalarla aynı kapsamda değerlendirilmeleri söz konusu değildir. Bu sebeple uluslararası ve ulusal metinlerde hayvanları koruyan ve acı çekmelerini önleyen, onlara saygı gösterilmesini temin eden hukuki düzenlemelere yer verilmiştir.”

Hayvanların öldürülmesine yönelik reddin gerekçesi ise şöyle açıklandı:

“Devletin Anayasa'dan kaynaklanan yükümlülüğünün bir yönünü, gerekli olması halinde belli şartlar altında hayvanlarla ilgili olarak her türlü tedbirin alınması zorunluluğu oluşturmaktadır. Ancak bu tedbirler için öngörülen şartlar ile tedbirlerin uygulanması sürecinde söz konusu hayvanların acı çekmemesini ya da asgari düzeyde acı verecek yöntemlere başvurulmasını sağlayacak güvencelerin oluşturulması gerekir.

Anayasanın 17. maddesinde güvence altına alınan yaşam hakkı ile kişinin maddi ve manevi varlığının korunması hakkı hayvanlardan gelebilecek risklere karşı önlem alınmasını zorunlu kılmaktadır. Evcil sokak hayvanlarının insanın sağlığı ve vücut bütünlüğüne yönelik olarak tehlike oluşturması halinde bu tehlikenin bertaraf edilmesi amacıyla hayvanların öldürülmesi ya da farklı yöntemlerle sayılarının azaltılması yolunda tedbirlerin alınması mümkündür.

Kuşkusuz kanun koyucunun insanın sağlığı ve vücut bütünlüğüne tehdit oluşturan durumları bertaraf etmek için başvuracağı araçların kapsamlı tespit etmede geniş bir takdir yetkisi bulunmaktadır. Kanun koyucunun bu husustaki tercihinin değerlendirilmesi anayasallık denetimi dışındadır. Dolayısıyla kanun koyucunun, yaşam hakkı ve kişinin maddi ve manevi varlığının korunması ve geliştirmesi hakkının öngördüğü koruyucu tedbirler alma yükümlülüğü kapsamında diğer yöntemlerin yetersiz olacağının anlaşıldığı durumlarda belli şartlar altında öldürme yöntemine de cevaz veren düzenlemeler yapması mümkündür.”