İçişleri Bakanı Bruno Retailleau giderayak yabancılara yönelik oturum ve vatandaşlık haklarını zorlaştıran ırkçı yasalar bıraktı. Retailleau görevini 12 Ekim'de Laurent Nunez’e devretti.
Retailleau, görevinden ayrılmadan hemen önce göçmenler için yeni bir “vatandaşlık sınavı” düzenlemesini yürürlüğe koydu. 10 Ekim’de imzalanan kararnameye göre, Fransa’da uzun süreli oturum izni, daimi oturum kartı ya da vatandaşlık başvurusu yapmak isteyen yabancılar, bundan böyle zorunlu bir “cumhuriyet bilgisi” sınavını geçmek zorunda kalacak.1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek olan yeni düzenlemeye göre sınav 40 sorudan oluşacak. 45 dakika sürecek ve dijital ortamda yapılacak olan sınavı geçmek için %80 oranında başarı gerekecek.
Sorular beş ana başlıkta toplanıyor:
-Cumhuriyetin ilkeleri ve değerleri
-Siyasal ve kurumsal yapı
-Haklar ve sorumluluklar
-Fransız tarihi, coğrafyası ve kültürü
-Fransız toplumunda yaşamak
Asimilasyonun yeni biçimi olarak görünen bu sınav, göçmen politikalarında uzun süredir tartışılan “entegrasyon” kavramını daha da sertleştiren bir adım olarak değerlendiriliyor. Retailleau, birkaç ay önce yaptığı açıklamada, “Fransız olmanın yalnızca oturumla değil, değerleri benimsemekle ilgili olduğunu” söylemişti.
Hükümetin kararını eleştirenler ise, bu adımı vatandaşlık hakkının yeni bir “eleme mekanizması”na dönüştürülmesi olarak görüyor. Özellikle emekçi göçmenlerin çocukları ve düşük gelirli kesimler açısından dil, kültürel bilgi ve eğitim koşullarının bu sınavı geçmeyi zorlaştıracağı ifade ediliyor.
Göçmen karşıtı politikalarda yeni perde
Retailleau’nun imzasını taşıyan bu karar, Fransa’da giderek güçlenen sağcı ve göçmen karşıtı siyaset çizgisinin nasıl da pervasızlaştığını gösterdi. Kararı imzalayan Retailleau olsa da özünde bu, Fransız sermaye iktidarının göçmen politikasını yansıtmaktadır.
Eleştirilere rağmen, karar 2026 yılının başında yürürlüğe girecek. Fransa’da binlerce yabancı emekçi ve öğrenci, artık sadece belgeleriyle değil, “cumhuriyet bilgisi” ile de sınanacak.
“Vatandaşlık sınavı” adı verilen bu uygulama, aslında ırkçı göçmen politikasının ideolojik ayağını güçlendiriyor. Kapitalist düzenin krizini göçmenleri hedef göstererek gizlemeye çalışan Fransız burjuvazisi, “cumhuriyet değerleri” söylemini kullanarak asimilasyonu zorunlu hale getiriyor.
Sermaye iktidarı, ucuz iş gücü olarak çalıştırdığı göçmenleri hem sömürüyor hem de toplumsal haklardan dışlıyor. Retailleau’nun “veda hediyesi” olarak nitelendirilen bu kararname, Fransa’daki yabancı işçilerin yaşamını daha da zorlaştıracak ve yeni bir baskı aracı oluşturacak.
***
Bruno Retailleau görev yaptığı sürede ''göçmen yasaları ve yabancılara yönelik'' birçok saldırı gündeme getirerek ırkçı ve kirli bir miras bırakarak görevini devretti. Döneminde dil yeterliliği şartı yükseltildi, Fransızca yeterlilik belgesi ya da sertifikası istendi Oturma izni verilmesi reddedildiğinde ya da uyumsuzluk durumunda otomatik olarak ''obligation de quitter le territoire français''(OQTF)/''Fransız topraklarını terk etme zorunluluğu'' kararı alınması yönünde istekte bulundu. “Düzensiz göçle mücadele operasyonları” adı altında Haziran 2025’te yaklaşık 4.000 polis, jandarma, gümrük ve askeri personelin katıldığı kapsamlı bir “kimlik kontrolü operasyonu” yürütüldü. Düzensiz statüdeki yabancı kişileri hedef alan uygulama kapsamında 20-21 Mayıs’ta 900’e yakın otobüs kontrol edildi ve 759 yabancı gözaltına alındı...
Retailleau bu tip ırkçı operasyonları “dissuasif (caydırıcı)” olarak nitelendirdi. Geri gönderme ve sınır dışı etme politikasını sıkılaştırdı. Irkçı planlarının tümünü hayata geçiremese de oturma izni başvuruları reddedilen yabancıların otomatik olarak sınır dışı edilmeleri için çaba sarf etti.
